ترک های پوستی ناشی از چاقی یا لاغری که به آنها استریا (Striae) گفته میشود نواحی غیرطبیعی بر روی پوست بدن هستند که ظاهری شبیه خط، راه راه و یا جای بند دارند.
این خطوط معمولا زمانی مشاهده میشوند که فرد در سن رشد قرار دارد و یا در مدت زمان اندکی وزن اضافه میکند. در برخی از شرایط خاص و بیماری ها نیز این ترکها و خطوط پوستی مشاهده میشوند.
بنابراین اصلی ترین عامل ایجاد ترک های پوستی استریا، کشیده شدن پوست است از اینرو به علامت بجا مانده از این فرآیند، علامت کشیده شدن پوست نیز اطلاق میشود.
ترک های پوستی ناشی از چاقی (خطوط پوستی)
ترکهای پوستی، همانطور که عنوان شد، در اثر کشیده شدن سریع پوست ایجاد میشود. در خانمهای باردار با بزرگ شدن شکم، در کودکانی که در مدت زمان کوتاهی چاق میشوند و همچنین در مواردی که فرآیند بلوغ به سرعت انجام میشود (در دختران و پسران) شیوع خطوط پوستی زیاد است.
مشاهده ی این ترکها در پوست هرکجای بدن ممکن است ولی عمده ترین نواحی شامل پستان ها، نواحی باسن و ران، پهلو و شکم هستند.
نمای ظاهری این خطوط به صورت موازی هم، به رنگ قرمز براق که گاها به رنگهای بنفش نیز تغییر میکند میباشد که در اثر گذشت زمان رنگ به سمت سفید متمایل میشود و چیزی شبیه جای زخم یا بریدگی بجا خواهد ماند.
ترک های پوستی ناشی از چاقی و لاغری یا همان استریا همچنین ممکن است در اثر تولید نادرست کلاژن در بدن ایجاد شود. مهمترین علت این وضعیت استفاده از داروهایی است که با تولید کلاژن در بدن تداخل دارند. استفاده ی طولانی مدت از محصولات و داروهایی که دارای کورتیزون هستند، بیماری دیابت، سندرم کوشینگ و بارداری از جمله عوامل دیگر ایجاد استریا هستند.
علت ایجاد استریا (ترک پوستی یا خط خطی شدن پوست)
به طور خلاصه میتوان مهمترین علل ایجاد ترکهای پوستی را در لیست زیر بیان کرد:
- سندرم کوشینگ
- سندرم اهلر-دانلوس (Ehlers-Danlos Syndrome)
- بارداری و حاملگی
- دوران بلوغ
- چاقی سریع و لاغری
- استفاده زیاد از کرمهای حاوی کورتیزون و کورتون (مانند بتامتازون، هیدروکورتیزون و …)
برطرف کردن ترک های پوستی ناشی از چاقی و لاغری
واقعیت مساله این است که درمان و مراقبت خاصی برای علائم استریا وجود ندارد. علامت بجا مانده معمولا در اثر زمان کاهش پیدا کرده و محو میشوند.
استفاده از کرمهای ضدترک به خصوص در دوران بارداری میتواند تاحدودی از شدت این ترکها بکاهد و به بهبود سریعتر آن کمک کند.
محصولات مرطوب کننده و نرم کننده ی پوست، گلیکولیک اسید، قرص ویتامین E و مصرف ویتامین C از دیگر مواردی هستند که میتوانند به درمان و رفع ترک های پوستی کمک کنند.
پیشگیری از خط خطی شدن پوست (استریا)
برای پیشگیری از بروز استریا باید از افزایش وزن سریع جلوگیری کرد تا پوست بدن فرصت کافی برای تطابق با شرایط جدید را داشته باشد.
در صورتی که ترکهای پوستی بدون دلیل خاصی (مثل بارداری و یا افزایش وزن) در شما ایجاد شدند باید به متخصص پوست مراجعه کنید. دکتر پوست ممکن است سوالات زیر را برای یافتن مشکل از شما بپرسد:
- آیا نخستین بار است که ترکهای پوستی در شما مشاهده شده اند؟
- نخستین بار کی متوجه وجود این ترکها شدید؟
- از چه داروهایی استفاده کرده اید؟
- آیا از داروهای حاوی کورتون استفاده کرده اید؟
- علاوه بر ترک های پوستی، چه علائم و عوارض پوستی دیگری دارید؟
در صورتی که استریا در اثر تغییرات فیزیکی ایجاد نشده باشند، نیاز است تا آزمایشاتی انجام شود تا علت مساله مشخص شود.
تجویز رتینوئیدها به صورت موضعی برای بهبود ظاهر ترکها میتواند مورد توجه باشد. روش دیگر درمان ترک های پوستی ناشی از چاقی و لاغری که مؤثر است لیزردرمانی است گرچه عموما درمان استریا مشکل است و به سادگی درمان نمیشود.
نامهای دیگر بیماری برای تحقیق و مطالعه بیشتر:
Striae atrophica; Stretch marks; Striae distensae
دکتر Kevin Berman، پزشک و متخصص بیماریهای پوستی
بازنگری شده توسط دکتر David Zieve
بازگردان به فارسی: عصرعلم.کام
