آناتومی دستگاه تولید مثل و اندام جنسی زنان

نقش اصلی دستگاه تولید مثل زن برعهده تخمدان ها می باشد که عمل تولید سلولهای جنسی بنام اُوا (ova) یا تخمک را انجام می دهند و این تخمک ها حاوی ماده وراثت می باشند.هنگامیکه یک تخمک با سلول جنسی مرد به نام اسپرم ترکیب می شود توانایی تکثیر و رشد دارد که به فتوس یا جنین تبدیل می شود.تخمدانهای همچنین هورمونهای جنسی ترشح می نمایند که این هورمون ها کنترل رشد جنسی و سیکل قاعدگی را بعهده دارند.پستان ها در تحریک جنسی نقش دارند و پس از تولد ، عمل تولید شیر را انجام می دهند.

تنها قسمتهای قابل مشاهده در دستگاه تولید مثل زن ها متشکل از بافتهایی است که وولو ( vulva) نامیده میشوند.لبها،چینهای پوستی هستند که مدخل واژن را حفاظت می نمایند.لبها حاوی سلولهایی میباشند که مایع اسیدی ضعیفی تولید می نمایند که از عفونت جلوگیری می کند.واژن از قسمت خارجی بدن به سمت رحم کشیده شده است.رحم عضوی است که دیواره ضخیمی دارد و جنین در آن رشد می نماید.دو لوله رحم از رحم به سمت دو تخمدان کشیده شده و تخمدان محلی است که تخمک ها در آنجا ذخیره می شوند.

باروری در زنان

دختران تازه متولد حدود ۱۵۰,۰۰۰ تخمک نارس ذخیره شده دارند که قبل از تولد در تخمدانهای آنها جای گرفته است . تخمکها در تخمدانها ذخیره می شوند و تا هنگام افزایش سطوح هورمونهای جنسی زنانه در سن بلوغ که موجب شروع سیکل قاعدگی می شوند،شروع به رشد و تکامل نمی نمایند.هر ماه یک تخمک به مدت ۱۴ روز در فولیکول خودش رشد نموده و رسیده می شود و از تخمدان به سمت لوله های رحم آزاد می گردد که این پدیده تخمک گذاری نامیده میشود.تخمک به مدت ۲۴ ساعت پس از تخمک گذاری زنده می ماند و فقط توسط یک اسپرم در طول این مدت بارور می گردد و عمل لقاح صورت می گیرد.حدود  ۵ تا ۶ روز طول می کشد تا تخمک بارور شده یا نشده در طول لوله به سمت رحم عبور نماید.در صورتی که باروری و لقاح انجام شده باشد،سلول تخم سرانجام در لایه داخلی رحم کاشته می شود که این لایه داخلی پس از تخمک گذاری ضخیم تر و بزرگتر شده و آماده برای کاشت تخم میباشد.سپس سلول تخم رشد نموده و به آمبریو یا رویان (جنین) تبدیل میشود.اگر لقاح صورت نگرفته باشد،تخمک همراه با مخاط رحم از واژن خارج می گردد.این از دست دادن خون را قاعدگی می نامند.این چرخه که شامل رسیدن تخمک،تخمک گذاری و خونریزی قاعدگی است در طول حدود ۲۸ روز از یک دوره تولید مثل زنانه اتفاق می افتد.در دوران یائسگی یا منوپوز که معمولا بین سنین ۴۵ تا ۵۵ رخ میدهد،رشد تخمک ها متوقف گردیده و توسط تخمدان ها آزاد نمی شود. در این دوره قاعدگی متوقف می شود و فاز تولید مثل در زندگی زن به اتمام می رسد

بلوغ در دختران

بلوغ دوره ایست که صفات جنسی قابل مشاهده ( صفات ثانویه جنسی ) گسترش یافته و بروز می نماید و اعضا جنسی رشد نموده و کامل میشوند.در دختران بلوغ معمولا بین سنین ۱۰ تا ۱۴ شروع میشود و حدود ۳ تا ۴ سال طول میکشد.بلوغ در افراد سیاه پوست می تواند ۲ سال زودتر اتفاق افتد و در دختران بلوغ حدود ۱ تا ۲ سال زودتر از پسران آغاز میشود.در طی بلوغ پستان ها شروع به رشد نموده ،موهای ناحیه شرمگاهی می روید و افزایش شدیدی در قد وجود دارد. همچنین استخوان های لگن پهن شده و مو در ناحیه زیر بغل می روید و قاعدگی آغاز می گردد.

هورمون های زنانه طی بلوغ

تخمدان ها عمل تولید هورمون های زنانه به نام استروژن و پروژسترون را بعهده دارند.اما ترشح این هورمون ها تحت کنترل هورمون محرک فولیکولی (FSH) و هورمون لوتئین (LH) می باشد که در غده صنوبری تولید می شوند.غده صنوبری ساختمان کوچکی است که درست زیر مغز قرار دارد.هورمون های جنسی،رشد جنسی در دوران بلوغ ، دوره قاعدگی و باروری را کنترل می نماید. استروژن نیز توزیع و پخش چربی را به عهده دارد که نتیجه آن یک اندام گرد زنانه می باشد.تغییرات در سطوح هورمونی در طی سیکل قاعدگی و در یائسگی باعث تاثیر بر خلق و رفتار میشود.

ساختمان دستگاه تولید مثل زن

اعضا داخلی دستگاه تولیدمثل زن در یک سوم تحتانی شکم قرار گرفته است . تخمدان ها عمل ذخیره و آزاد سازی تخمک ها را بعهده دارند که پس از آزاد سازی تخمک از درون لوله رحم عبور نموده و به رحم میرسد. واژن ، رحم را به قسمت خارجی دستگاه تناسلی متصل می نماید. اعضا خارجی قابل مشاهده مجموعا به عنوان وولو شناخته می شوند و شامل کلیتوریس (Clitoris) میباشد که ناحیه حساس جنسی است و توسط چینهای پوستی بنام لبی ها (labia) احاطه می گردد.لبی ها عمل حفاظت ورودی های واژن و مجرای ادرار را بعهده دارند. درست در داخل مدخل واژن دو غده بارتولن قرار گرفته است که مایعی ترشح می نماید که این مایع باعث لیز شدن ناحیه تناسلی در طی عمل مقاربت جنسی می گردد.

تخمدان : یک جفت تخمدان ، تخمکها را ذخیره نموده و همچنین هورمون های جنسی زنانه را ترشح می نماید که این هورمون ها بر سیکل قاعدگی تاثیر میگذارد.
لوله فالوپ : دو لوله ، سلول تخم را به رحم انتقال میدهند.انتهای آن نزدیک به تخمدان می باشد اما با تخمدان تماس ندارند.
پره (فیمبریا) : این پیچک ها به هدایت تخمک آزاد شده از تخمدان به داخل لوله های فالوپ کمک می نمایند.
رحم : دیواره عضلانی رحم،میتواند در هنگام رشد جنین کش آمده تا جنین در آن جای بگیرد.
سرویکس ( گردن رحم )  : گردن رحم،سرویکس نامیده میشود.این بخش به درون واژن پیش آمده است و سوراخ مرکزی آن در طی زایمان گشاد میشود.
واژن : راهرو و محل عبور به رحم می باشد که دیواره عضلانی ضخیمی دارد و حین مقاربت و زایمان کش آمده و وسعت پیدا می کند.

مطالب پیشنهادی برای شما