رژیم غذایی گیاهی و یا به اصطلاح رایجتر، گیاهخواری در بین بسیاری از مردم دیده میشود و روز به روز به تعداد افرادی که صرفا از گیاهان برای تغذیه استفاده میکنند افزوده میشود. ولی آیا از مزیتها و معایب اینگونه رژیم غذایی اطلاع دارید؟
در این مطلب قصد داریم مهمترین مزیتها و ایرادات گیاهخواری را مطرح کنیم تا بتوانید تصمیم بهتری در خصوص گیاهخوار شدن و یا استفاده از محصولات دامی داشته باشید.
فواید گیاهخوار بودن چیست؟
[number color=”#090″ bg=”#cfc” bc=”#090″]1[/number] کنترل بهتر وزن
الگوی غذایی افرادی که رژیم گیاهی را پیگیری میکنند نسبت به سایر افراد به گونه ای است که کمتر دچار چاقی میشوند. شاید بخشی از این، به دلیل وجود کالری کم در غذاها باشد. دلیل دیگر این است که سبزیجات عمدتا حجم زیادی دارند و زودتر باعث احساس سیری میشوند.
چاقی و اضافه وزن یکی از عوامل افزایش دهنده ی ریسک ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی، افزایش فشار خون، دیابت نوع ۲ و برخی از انواع سرطانها است و تقریبا بیش از یک سوم افراد جامعه دچار چاقی هستند.
کنار گذاشتن مصرف غذاهای پر انرژی نظیر گوشت قرمز، کره و پنیرهای پرچربی باعث میشوند تا میزان کالری بدست آمده به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کند.
[number color=”#090″ bg=”#cfc” bc=”#090″]2[/number] سلامت غذایی
از مزیتهای بالقوه ی گیاهخواری، ریسک کمتر ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی، کمتر بودن فشار خون و احتمالا افزایش طول عمر میباشد. البته تاثیر رژیم غذایی گیاهی بر افزایش طول عمر هنوز (تا زمان نگارش این مطلب) به طور قطعی اثبات شده نیست ولی شواهدی دال بر این موضوع وجود دارد.
مهمترین دلیل سلامتی اینگونه رژیم غذایی وجود منابعی همچون پتاسیم و فیبرها در سبزیجات، میوه جات و حبوبات است. سلامت سیستم قلبی و عروقی نیز به دلیل عدم مصرف چربیهای حیوانی است که از نوع چربیهای اشباع شده میباشند.
به علاوه، سطح کلسترول در گیاهان به میزان قابل توجهی کم می باشد. کلسترول عمدتا در منابع غذایی حیوانی یافت میشود و میتواند باعث افزایش بروز بیماریهای قلبی شود. توجه به این نکته ضروری است که کلسترول به تنهایی عامل خطرناکی نیست ولی با توجه به تغییر سبک زندگی انسان و کاهش فعالیتهای فیزیکی، افزایش کلسترول میتواند خطرناک باشد.
گیاهخواری چه ایراداتی دارد؟
[number color=”#900″ bg=”#fcf” bc=”#900″]1[/number] احتمال کمبود مواد مورد نیاز بدن
یک رژیم غذایی گیاهی خوب میتواند پروتئین و میزان بیشتر نیازهای اصلی بدن را تامین کند ولی ویتامین B12 یکی از ویتامینهای لازم و ضروری است که تنها در منابع غذایی جانوری نظیر گوشت قرمز، گوشت مرغ، ماهی، تخم مرغ و محصولات لبنی یافت میشود.
بنابراین افراد گیاهخوار برای تامین این ویتامین باید از محصولات لبنی و یا تخم مرغ استفاده کنند (اگر تمایلی به استفاده از گوشت ندارند) و یا از قرص های مکمل غذایی استفاده کنند که در مقایسه با منابع طبیعی (لبنیات و تخم مرغ) انتخاب مناسبی نخواهد بود.
از طرفی جبران کمبود موادی همچون کلسیم و اسید چرب امگا-۳ از راه گیاهان کار ساده ای نیست و نکته ی دیگر از دست دادن فواید غذاهای دریایی برای گیاهخواران است.
[number color=”#900″ bg=”#fcf” bc=”#900″]2[/number] تصور اشتباه از حفظ سلامت با گیاهخواری
با وجود اینکه گیاهخوار بودن از لحاظ حفظ سلامتی مزیتهایی دارد ولی صرفا فقط استفاده از گیاهان به عنوان تغذیه، ضمانت کننده ی سلامتی شما نیست و اینگونه نیست که گیاهخوار بودن به معنی سالم بودن باشد.
هنگامی گیاهخواری با واژه ی سلامتی همراه خواهد بود که انتخاب صحیح و حساب شده ای داشته باشید و نیازهای غذایی بدن خود را تامین کنید در غیر اینصورت، گیاهخوار بودن نه تنها خوب نیست، بلکه میتواند آسیبهای جدی به شما وارد کند.
رژیم گیاهی ناسالم، مانند وعده های وابسته به شکر مثل مواد غذایی که با شکر شیرین شده اند و روغنهای نباتی جامد میتوانند بدتر از مصرف گوشت قرمز باشند. سیب زمینی سرخ شده، شیرینیها و کیکها از جمله مواد غذایی در رده ی گیاهی هستند که دارای چربی های ترانس می باشند که میتوانند باعث افزایش کلسترول LDL (کلسترول بد) شوند.
به هر حال، باید توجه داشته باشید که انسان، موجودی همه چیزخوار است و بهترین رژیم غذایی برای او ترکیبی از گیاهان و غذاهای جانوری است و افراط و تفریط در هر دو رژیم غذایی (گیاهخواری مطلق و گوشتخواری مطلق) میتواند آسیبهای جبران ناپذیری را به فرد وارد سازد.
Natalie Stein – متخصص تغذیه از دانشگاه میشیگان
گرد آوری و بازگردان به فارسی: AsreElm.com