بر اساس یافته های روانشناسی بسیاری از دانش آموزان نمی دانند چطور مطالعه کنند و برای همین بازده کافی ندارند. درواقع این دانش آموزان نه به دلیل عدم هوش و استعداد کافی، بلکه به دلیل عدم انتخاب شیوه ی مناسب مطالعه دچار چنین مشکلاتی میشوند. در صورتی که شما هم فرزند دانش آموز دارید و یا خودتان دانش آموز یا دانشجو هستید توصیه می کنم این مطلب را تا انتها دنبال کنید چرا که قصد داریم نکات و رازهایی را با شما در میان بگذاریم تا بتوانید قدرت یادگیری و سرعت مطالعه تان را بهتر و عمیق‌تر کنید.
در فواصل زمانی کوتاه و منظم مطالعه کنید
این مسئله مدتهاست که تایید شده است. برخلاف نظام آموزشی فعلی که دانش آموز باید ساعت ها در کلاس بنشیند و به حرف های معلم گوش بدهد، روانشناسان توصیه می‌کنند زمان مطالعه را کم کنید ولی به تعداد دفعات آن اضافه کنید. زمانی که یک متن را در ۱۰ قسمت ۱۰ دقیقه‌ای با استراحتی کوتاه بین این فواصل بخوانید نسبت به زمانی که ۱۰۰ دقیقه به طور مداوم همان درس را بخوانید، شاهد عملکرد بهتری از مغزتان خواهید بود! چرا که مغز برای سنتز پروتئین به زمان نیاز دارد و شما با این کار این فرصت را ایجاد خواهید کرد. پس زمان مطالعه را به زمان های کوتاه متوالی تقسیم کنید در غیر اینصورت میزان خستگی و استرس و عدم بازدهی کافی به سراغ شما خواهد آمد.
یک روز استراحت بدون عذاب وجدان!
این نکته هم از نکته ی نخست تبعیت میکند اما در مقیاسی بزرگتر و در سیکل روزانه. دلیل استراحت کردن آماده شدن برای روزهای بعدی است. گرچه اگر شما از این استراحت عذاب وجدان بگیرید (یعنی خودتان را مقصر بدانید و بگویید که من باید مطالعه می‌کردم!) کمکی به شما نخواهد کرد و باعث افزایش استرس در شما خواهد شد.
مغز در حالت استرس اطلاعات را بخوبی دریافت نمی‌کند. سعی کنید یک روز در هفته به خودتان به طور کامل استراحت بدهید. بیرون بروید و قدم بزنید، با دوستانتان خوش بگذرانید و به احساس عذاب وجدان فکر نکنید تا کاملا برای هفته بعد آماده بشوید.
به حالات روحی خود احترام بگذارید
اگر احساس میکنید خسته یا عصبانی هستید یا حواستان جمع نیست برای دقایقی مطالعه نکنید. وقتی که در آرامش هستید مغز شما مانند یک اسفنج میتواند تمام اطلاعات را جذب کند! مجبور کردن خودتان به اینکه بنشینید و درس بخوانید در زمانی که حالت روحی مناسبی ندارید جر تلف کردن وقت چیز دیگری نیست. البته این نکته را هم باید یادآوری کنم که تنبلی را با این حالت اشتباه نگیرید! سعی کنید مدام به خودتان حالات و احساسات مثبت و خوب را تلقین کنید.
مطلب مطالعه شده را در همان روز مرور کنید
وقتی مطلب جدیدی را یاد میگیرید سعی کنید در همان روز و با فاصله زمانی یک ساعته دوباره آن مطلب را مرور کنید. اگر چند روزی صبر کنید و بعد مرور کنید مسلما بخشهایی از آن مطلب را فراموش کرده‌اید. بهترین کار این است که همان روز مطلب را مرور کنید و چند روز بعد هم مجددا خلاصه نویسی های خود را مرور کنید تا به حافظه بلند مدت منتقل بشود.
حتی بهتر است قبل از اینکه معلم درس جدید را ارائه دهد یکبار درس را بخوانید و سپس پس از درس داده شدن نیز در همان روز مجددا نکات را مرور کنید.
از توالی طبیعی یادگیری استفاده کنید
خب این یعنی چه؟! یادتان بیاید وقتی که به مهد کودک میرفتید همراه با آهنگ و شعر کارهایی را انجام می‌دادید. مثلا با دست روی خاک دایره و مربع و … می‌کشیدید و یا با مداد روی کاغذ اینکار را می‌کردید. بعدها که به مدرسه ابتدایی رفتید با همان قلم و کاغذ و همان دایره و … توانستید حروف الفبا را بنویسید!
این مسئله را چه باور کنید چه باور نکنید این توالی نقش پررنگی در یادگیری شما دارد. در این توالی همه چیز از بزرگ شروع شده و به کوچک ختم میشود. هنگامی که مطالعه میکنید سعی کنید اجسام و مطالب را به صورت یک تصویر خیلی بزرگ (غول آسا) تجسم کنید و کم کم جزئیات را به آن اضافه کنید. از نتیجه شگفت زده خواهید شد!
تکنیک شپلوطکا چیست؟
این دیگر چیست؟! گزافه گویی و نامعقول بودن را یادبگیرید. مطالعات ثابت کرده اند چیزهای معقول و منطقی زودتر از مطالب غیر منطقی فراموش میشوند. الزامی ندارد همه چیز را به صورت منطقی یاد بگیرید!
از روش شپلوطکا (اسمی که من [عصرعلم.کام] روی آن گذاشته‌ام) استفاده کنید. اگر این مورد را با مورد ۵ ترکیب کنید که دیگر عالی است! چیزهای غیر منطقی و غول آسا و البته خنده دار! در یک جمله: تخیل بدون محدودیت!
یا اینکه تلفظ واژه ها را به صورت آگاهانه و عمدی و البته خنده دار تغییر بدهید! مثلا بجای بیسکویت بگید بیسبیکوت یا بیست کویت و سپس جمله سازی کنید!
محیط مطالعه را آماده کنید
اگر برای مطالعه به چیز خاصی نیاز دارید سعی کنید آنرا فراهم کنید. مثلا به مقدار نور کافی، سکوت، موسیقی ملایم، تنهایی و… البته توصیه میکنم مطالعه در کتابخانه را عادت خود قرار بدهید.
از فراموشی نترسید
طبیعی است که بعد از مدتی که چیزی را یاد گرفتید آن را تا حدود زیادی فراموش کنید چون مغز مدام در حال یادگیری است. مغز مثل یک پیاز بزرگ است و هر چیزی که یاد میگیرید مطلب جدید مثل یک لایه‌های پیاز روی مطلب قبلی می‌نشیند و مطالب قبلی به زیر فرو میرود و در نتیجه دسترسی به آن برای مغز سخت‌تر و زمان‌برتر خواهد بود.
بهترین کار مرور و حتی مطالعه کامل مطلب در آینده است. میتوانید از شیوه هایی مثل زمان بندی لایتنر استفاده کنید و مطالب را به حافظه بلند مدت منتقل کنید.
از اینکه مطالب را فراموش میکنید دلهره نداشته باشید چرا که امری طبیعی است و راه حل دارد!
برنامه ریزی و مطالعه منظم
در واقع اینکه شما به صورت منظم ساعاتی از روز را به مطالعه اختصاص بدهید خیلی خوب است و باعث آمادگی جسمی و روحی بیشتری در شما میشود.
ولی برای اینکار نباید در همان روز برنامه ریزی کنید. سعی کنید در روز قبل کارهای فردا را منظم کنید و بر حسب ساعت برنامه ریزی کنید. برای مثال سه شنبه از ۳ تا ۴٫۵ نوبت دکتر ، ۵ الی ۷ جغرافیا (تکنیک ۱۰ دقیقه که در نکته‌ی اول گفته شد را که فراموش نکرده‌اید؟ اگر فراموش کرده‌اید مرور کنید) و … در مطالب و پست های بعدی سعی میکنم روش برنامه ریزی درست را آموزش دهم.
اهداف منطقی تعیین کنید
یکی از مهمترین دلایلی که افراد به اهدافشان نمیرسند این است که هدف های غیرمنطقی و غیرواقع بینانه انتخاب می‌کنند. اگر اهداف را قابل مدیریت و کنترل تعیین کنید به سادگی میتوانید به آنها برسید و به یک روند عادت گونه در این کار خواهید رسید و به مرور اهداف را ارتقا دهید. از قدیم هم گفته‌اند که سنگ بزرگ نشانه ی نزدن است! پس صبور باشید و منطقی و مرحله به مرحله پیش بروید. حتما موفق خواهید شد.
از ناامیدی به شدت پرهیز کنید
این یکی دیگر نیازی به توضیح ندارد!! به هدفتان فکر کنید و از شکست ها نا امید نشوید. سعی کنید با برنامه ریزی دقیق تر و منطقی تر شکست ها را جبران کنید. آخر هفته عملکرد هفته قبل را بررسی کنید و در صورتی که عملکرد خوبی داشتید و به برنامه ریزی عمل کرده بودید به خودتان جایزه بدهید! مثلا یک فیلم خوب در سینما! یا هرچیزی که دوست دارید.
در کل بهبود عملکرد تحصیلی و درسی چیزی نیست که بتوانید یک شبه به آن دست پیدا کنید. بلکه نیازمند تلاش، صبر، پشتکار و پشتکار و پشتکار است.
منبع: عصرعلم » ۱۱ نکته برای بهبود یادگیری،حفظ کردن و سرعت مطالعه
